Akciğer kanseri tanısı, genellikle belirtilerin ortaya çıkmasıyla başlar ancak bazen tarama testlerinde veya başka nedenlerle yapılan görüntülemelerde de saptanabilir. Doğru ve erken tanı, hastalığın evresinin belirlenmesinde ve etkili bir tedavi planının oluşturulmasında hayati önem taşır. Akciğer kanseri belirtileri için tıklayın.
🧭 Tanıya Giden Yol: İlk Aşamalar
Akciğer kanseri şüphesi genellikle aşağıdaki yollarla ortaya çıkar:
- Uzun süren öksürük, kanlı balgam, nefes darlığı gibi belirtiler
- Akciğer grafisinde şüpheli lezyon saptanması
- Yıllık tarama programlarında BT taramasında nodül görülmesi
🖼️ 1. Görüntüleme Yöntemleri
🩻 Akciğer Grafisi (Direkt Röntgen)
- İlk başvuru testidir ancak küçük lezyonları kaçırabilir
🧠 Bilgisayarlı Tomografi (BT)
- Akciğer içindeki nodül veya kitlelerin detaylı değerlendirmesini sağlar
- Tümörün büyüklüğü, yeri ve çevre yapılara yayılımı hakkında bilgi verir
🔥 PET-CT (Pozitron Emisyon Tomografisi)
- Tüm vücudu tarayarak tümörün aktifliğini ve yayılımını (metastaz) değerlendirir
- Cerrahi uygunluğu belirlemede kullanılır
🔍 2. Biyopsi Yöntemleri
Tanının kesinleşmesi için tümörden hücre örneği alınması gerekir.
💉 Transtorasik İğne Biyopsisi
- BT eşliğinde, göğüs duvarından girilerek yapılır
- Özellikle periferik (dış bölgede) tümörlerde tercih edilir
🫁 Bronkoskopi
- Ağız veya burundan girilerek solunum yolları görüntülenir
- Merkezi tümörlerde örnek almak için ideal bir yöntemdir
🧪 Endobronşiyal Ultrason (EBUS)
- Bronkoskopi ile birlikte, lenf nodlarının değerlendirilmesini sağlar
- Evreleme ve tanı amacıyla kullanılır
🧬 3. Moleküler Testler
Akciğer kanseri tanısı konduktan sonra, özellikle küçük hücreli dışı akciğer kanseri (NSCLC) hastalarında hedefe yönelik tedavilerin planlanması için moleküler testler yapılır.
| Test | Ne İçin Yapılır? |
|---|---|
| EGFR Mutasyonu | Tirozin kinaz inhibitörleri kullanımı için (Osimertinib) |
| ALK ve ROS1 Rearrangement | Hedefe yönelik tedavi kararı |
| PD-L1 Ekspresyonu | İmmünoterapi uygunluğu için |
| BRAF, MET, RET, KRAS | Diğer nadir mutasyonlar |
🔗 Bu testler kan veya doku üzerinden yapılabilir. Tedaviyi doğrudan etkileyen sonuçlar sağlar.
📑 4. Diğer Tamamlayıcı Testler
- SFT (Solunum Fonksiyon Testi): Özellikle cerrahi planlanan hastalarda uygulanır
- MRI (Beyin MR): Beyin metastazı taramasında kullanılır
- Kemik Sintigrafisi: Kemik yayılımı değerlendirmesinde
🩺 Tanı Süreci Ne Kadar Sürer?
- Hastadan hastaya değişse de, tanı süreci genellikle 1–2 hafta içinde tamamlanabilir
- Hızlı ve koordineli hareket etmek, erken evrede tedavi şansı sağlar