Kolon Kanserinde Modern ve Kişiye Özel Tedavi Yaklaşımı
Kolon kanseri tedavisi, hastalığın evresine, tümörün moleküler özelliklerine, yerleşim yerine ve hastanın genel performans durumuna göre planlanır. Bu süreçte multidisipliner bir ekip (cerrah, medikal onkolog, radyasyon onkoloğu, gastroenterolog ve patolog) birlikte çalışır. Kolon kanseri belirti ve tanı yöntemleri için tıklayın.
🏥 Ana Tedavi Yöntemleri
1. Cerrahi Tedavi
- Erken evre kolon kanserinin temel tedavisidir.
- Segmental kolektomi: Tümörlü kolon segmenti ve çevresindeki lenf nodlarının çıkarılması.
- Açık ya da laparoskopik (kapalı) yöntemle uygulanabilir.
- Kolonun sağ tarafında (sağ hemikolektomi), sol tarafında (sol hemikolektomi) veya transvers kolon gibi bölgesel cerrahiler yapılabilir.
2. Adjuvan Kemoterapi
- Cerrahi sonrası verilir, amacı mikroskobik kanser hücrelerini yok etmektir.
- En çok kullanılan rejimler:
- FOLFOX: 5-FU + lökovorin + oksaliplatin
- CAPOX: kapesitabin + oksaliplatin
- Evre II hastalarda yüksek riskli özellik varsa önerilir.
- Evre III hastalarda adjuvan kemoterapi standarttır.
3. Metastatik Hastalıkta Sistemik Tedavi
- Karaciğer, akciğer gibi uzak organ metastazı varsa uygulanır.
- Tedavi stratejileri:
- FOLFIRI (irinotekan + 5-FU + lökovorin)
- FOLFOXIRI (oksaliplatin + irinotekan + 5-FU)
- Hedefe yönelik ajanlar ile kombine edilebilir
a. Anti-VEGF ajanları
- Bevacizumab
- Damar oluşumunu engelleyerek tümörün beslenmesini azaltır.
b. Anti-EGFR ajanları (KRAS/NRAS wild-type hastalarda)
- Cetuximab, Panitumumab
- Sadece sol taraf kolorektal kanserde tercih edilir.
4. İmmünoterapi
- Sadece MSI-high (mikrosatellit instabilitesi yüksek) veya dMMR (DNA onarım sistemi bozuk) tümörlerde etkilidir.
- Kullanılan ajanlar:
- Pembrolizumab
- Nivolumab ± ipilimumab
- Bu hastalarda kemoterapiden bağımsız olarak ilk basamakta immünoterapi başlanabilir.
5. Radyoterapi
- Kolon kanserinde rutin değildir.
- Ancak rektum kanseri vakalarında cerrahi öncesi (neoadjuvan) ya da sonrası (adjuvan) kullanılır.
🧬 Moleküler Profillemenin Önemi
Kolon kanseri tedavisi artık yalnızca evreye göre değil, tümörün genetik özelliklerine göre de belirleniyor.
| Moleküler Özellik | Klinik Önemi |
|---|---|
| KRAS/NRAS mutasyonu | Varsa anti-EGFR tedavi verilmez |
| BRAF V600E mutasyonu | Agresif seyir; özel kombinasyon tedavileri gerekir |
| MSI-H/dMMR | İmmünoterapiye duyarlıdır |
| HER2 amplifikasyonu | Nadirdir; anti-HER2 tedaviler denenebilir |
🔄 Tedavi Sonrası Takip
- İlk 3 yıl: Her 3-6 ayda bir CEA takibi, fizik muayene ve görüntüleme
- yıl ve 3. yıl: Kolonoskopi tekrarı
- Yaşam tarzı değişiklikleri ve beslenme danışmanlığı