HER2 pozitif meme kanseri, tüm meme kanserlerinin yaklaşık %15-20’sini oluşturur ve tümör hücrelerinde HER2 adı verilen bir proteinin aşırı üretimi ile karakterizedir. Bu alt tip, daha agresif seyirli olabilse de, günümüzde geliştirilen hedefe yönelik tedaviler sayesinde tedavi başarısı oldukça artmıştır.
Erken evrede tanı alan HER2 pozitif hastalar için kişiselleştirilmiş ve etkili bir tedavi planı uygulanabilir.
🔬 HER2 Pozitif Ne Anlama Gelir?
HER2 (Human Epidermal Growth Factor Receptor 2), hücre büyümesini kontrol eden bir proteindir. HER2 pozitif tümörlerde:
- HER2 proteini hücre yüzeyinde normalden fazla bulunur.
- Tümörler daha hızlı büyüyebilir.
- Tedavi planında anti-HER2 ilaçları (örneğin trastuzumab, pertuzumab) mutlaka yer alır.
🧪 Tanı Nasıl Konur?
HER2 durumu tüm meme kanseri tanısı konan hastalarda biyopsi sonrası belirlenir:
- IHC (İmmünohistokimya): HER2 ekspresyonuna bakılır (0-3+).
- FISH Testi: Gri bölgede (IHC 2+) olanlar için kesinleştirici testtir.
- HER2 pozitiflik: IHC 3+ ya da FISH pozitif olması ile tanımlanır.
🩺 Erken Evre HER2 Pozitif Meme Kanserinde Tedavi Yaklaşımı
Tedavi planı, tümör boyutu, lenf nodu durumu ve hastanın genel sağlık durumu dikkate alınarak belirlenir. Neoadjuvan (ameliyat öncesi) ve adjuvan (ameliyat sonrası) yaklaşımlar birlikte değerlendirilir.
🔄 Neoadjuvan Tedavi (Ameliyat Öncesi)
Kimlere verilir?
- Tümör >2 cm veya koltuk altı lenf nodu pozitif olan hastalar
Amaçları:
- Tümör boyutunu küçültmek
- Meme koruyucu cerrahi şansını artırmak
- Tedaviye yanıtı değerlendirmek (patolojik tam yanıt – pCR)
Tedavi kombinasyonu:
- Trastuzumab + Pertuzumab + Kemoterapi (genellikle taksan ve antrasiklin bazlı)
NeoSphere ve TRYPHAENA çalışmaları, bu kombinasyonun patolojik tam yanıt (pCR) oranlarını artırdığını göstermiştir.
🏥 Cerrahi Müdahale
- Neoadjuvan tedavi sonrası meme koruyucu cerrahi veya mastektomi uygulanabilir.
- Lenf nodu değerlendirmesi için sentinel lenf nodu biyopsisi yapılır.
- Cerrahi sonrası patolojik değerlendirme, sonraki tedaviyi şekillendirir.
💊 Adjuvan Tedavi (Ameliyat Sonrası)
Patolojik tam yanıt (pCR) alan hastalar:
- Genellikle sadece trastuzumab ile tamamlayıcı tedavi (toplam 1 yıla tamamlanacak şekilde)
pCR alınamayan hastalar:
- Kadcyla® (trastuzumab emtansin / T-DM1) ile 14 kürlük adjuvan tedavi önerilir
→ KATHERINE çalışması, bu tedavinin nüks riskini anlamlı azalttığını göstermiştir.
Nodal negatif, tümörü küçük (≤2 cm) hastalar:
- Ameliyat sonrası doğrudan adjuvan kemoterapi + trastuzumab verilebilir. Radyoterapi gerekebilir.
→ Örn: Taksan + trastuzumab (TH rejimi)
⏳ Tedavi Süresi
- Anti-HER2 tedavi süresi: Genellikle 1 yıl
- Kemoterapi süresi: Yaklaşık 12–18 hafta
- Tedavi sırasında kalp fonksiyonları düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir (Ekokardiyografi)
📆 Takip ve Kontroller
- Tedavi bitiminden sonra 3–6 ay aralıklarla doktor kontrolü
- İlk 5 yıl yılda bir mamografi ve fizik muayene
- Kalp sağlığı, kemik yoğunluğu ve hormon düzeyleri de takip edilmelidir
✅ Özet: Tedavi Yaklaşımı
| Aşama | Uygulama |
|---|---|
| Tanı ve biyopsi | HER2 durumu belirlenir |
| Neoadjuvan tedavi (gerekirse) | Trastuzumab + Pertuzumab + Kemoterapi |
| Cerrahi | Mastektomi veya meme koruyucu cerrahi |
| Patolojiye göre adjuvan tedavi | Trastuzumab veya T-DM1; Radyoterapi |
| Takip | Klinik ve radyolojik kontrol, kardiyak değerlendirme |
💡 Sık Sorulan Sorular
Trastuzumab (Herceptin) saç döker mi?
Hayır. Trastuzumab tek başına saç dökmez. Ancak kemoterapi ile birlikte verildiğinde saç dökülmesi kemoterapiye bağlı gelişir.
Trastuzumab kalbe zarar verir mi?
Nadiren kalp fonksiyonlarında düşüş yapabilir. Bu nedenle düzenli ekokardiyografi takibi yapılır.
Her HER2 pozitif hasta neoadjuvan tedavi almalı mı?
Hayır. Tümör boyutu küçük ve nod negatif olan hastalarda doğrudan ameliyat sonrası adjuvan tedavi tercih edilebilir.